Một báo cáo cho thấy, vận tải hàng hải hàng tuần qua Kênh đào Suez, một tuyến thương mại quan trọng giữa châu Âu và châu Á, đã giảm 42% trong hai tháng qua, khi phiến quân Houthi ở Yemen tiếp tục tấn công các tàu đi qua Biển Đỏ.
Cơ quan của Liên Hợp Quốc vì lợi ích của các nước đang phát triển trong thương mại thế giới, Unctad, đã thực hiện một nghiên cứu về các công ty lớn trong ngành vận tải biển đã đình chỉ hoặc rút lại các tuyến quá cảnh Suez.
Unctad cho biết hôm thứ Sáu (26/1): “Cuộc khủng hoảng ở Biển Đỏ, được đánh dấu bằng các cuộc tấn công do Houthi dẫn đầu làm gián đoạn các tuyến đường vận chuyển, đã làm tình hình trở nên phức tạp hơn”, đồng thời nhấn mạnh sự biến động ở Biển Đen do chiến tranh giữa Nga và Ukraine và tác động về biến đổi khí hậu trên kênh đào Panama khi mực nước rút xuống.
Kênh đào Suez ở Ai Cập là huyết mạch của thương mại quốc tế, với khoảng 12% lưu lượng vận tải biển của thế giới đi qua kênh đào này.
Nhiều công ty vận tải biển đã định tuyến lại các tàu của họ rời khỏi Suez, trong bối cảnh các cuộc tấn công của Houthi, và đang đi qua Mũi Hảo Vọng ở cực nam châu Phi.
Việc chuyển hướng làm tăng thời gian đi thuyền và tăng chi phí vận chuyển hàng hóa.
Báo cáo cho biết số lượng tàu container vận chuyển mỗi tuần đã giảm mạnh 67% so với một năm trước, với khả năng vận chuyển container, vận chuyển tàu chở dầu và vận chuyển khí đốt “đang trải qua sự sụt giảm đáng kể”.
Đầu tháng này, Qatar đã tạm dừng một số chuyến hàng khí đốt tự nhiên hóa lỏng qua Biển Đỏ nhưng sau đó đã tiếp tục đi qua tuyến đường đó, theo thông tin cập nhật trực tiếp từ trang theo dõi tàu Marine Traffic. Tuy nhiên, việc giao LNG có thể bị trì hoãn do sự gián đoạn ở Biển Đỏ, theo Qatar Energy.
Cơ quan thương mại của Liên Hợp Quốc bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” khi thương mại toàn cầu tiếp tục bị gián đoạn ở những nơi khác, bao gồm cả ở Biển Đen và Kênh đào Panama.
Unctad cho biết: “Các cuộc tấn công gần đây nhằm vào vận tải biển trên Biển Đỏ, cùng với những thách thức hiện có về địa chính trị và liên quan đến khí hậu, đã làm nảy sinh một cuộc khủng hoảng phức tạp ảnh hưởng đến các tuyến thương mại toàn cầu quan trọng, tuyến đường chiếm hơn 80% hoạt động vận chuyển hàng hóa toàn cầu.
Giá cước vận tải container đang tăng cao trong bối cảnh khủng hoảng, với giá cước vận chuyển container giao ngay trung bình trong tuần cuối cùng của tháng 12, tăng hơn 500 USD trong một tuần, “là mức tăng hàng tuần cao nhất từ trước đến nay”.
Theo báo cáo, giá cước vận chuyển container trung bình từ Thượng Hải vào tuần trước đã tăng 122% so với đầu tháng 12, trong khi giá cước từ Thượng Hải đến châu Âu tăng 256%.
Giá cước đi Bờ Tây nước Mỹ cũng tăng.
Báo cáo cho biết: “Tác động tích lũy của những gián đoạn này dẫn đến khoảng cách di chuyển hàng hóa bị kéo dài, chi phí thương mại leo thang và lượng khí thải nhà kính tăng vọt do vận chuyển phải di chuyển quãng đường xa hơn và với tốc độ nhanh hơn”.
Sự gián đoạn kéo dài lâu hơn, đặc biệt là trong vận chuyển container, gây ra mối đe dọa trực tiếp cho chuỗi cung ứng toàn cầu, có thể làm chậm trễ việc giao hàng và tăng chi phí.
Tuy nhiên, cơ quan Liên Hợp Quốc cho biết người tiêu dùng sẽ không cảm nhận được tác động của giá cước vận tải cao hơn ngay lập tức và nó “có thể biểu hiện trong vòng một năm”.
Giá dầu cũng đang tiếp tục tăng, với cả hai loại dầu chuẩn toàn cầu bao gồm Brent và WTI đều có mức tăng hàng tuần lớn nhất kể từ tháng 10 do lo ngại về nguồn cung trong bối cảnh căng thẳng ở Trung Đông.
“Cuộc khủng hoảng cũng ảnh hưởng đến giá lương thực toàn cầu, với khoảng cách xa hơn và giá cước vận tải cao hơn có khả năng khiến chi phí tăng cao. Sự gián đoạn trong vận chuyển ngũ cốc từ châu Âu, Nga và Ukraine gây rủi ro cho an ninh lương thực toàn cầu, ảnh hưởng đến người tiêu dùng và làm giảm giá thanh toán cho nhà sản xuất”.
Nguồn: The National