Các động cơ được lắp ráp khi di chuyển qua dây chuyền tại nhà máy sản xuất của General Motors (GM) ở Spring Hill, Tennessee, Hoa Kỳ, ngày 22 tháng 8 năm 2019. Ảnh chụp ngày 22 tháng 8 năm 2019.

Hoạt động kinh doanh tại Mỹ đã khởi sắc trong tháng 7, nhưng các doanh nghiệp đồng loạt tăng giá hàng hóa và dịch vụ, củng cố quan điểm của các nhà kinh tế rằng lạm phát sẽ tăng tốc trong nửa cuối năm chủ yếu do tác động từ thuế nhập khẩu.

Tuy nhiên, khảo sát của S&P Global công bố hôm thứ Năm cũng cho thấy tâm lý doanh nghiệp vẫn ảm đạm, phản ánh rõ mối lo ngại lan rộng về thuế quan và việc cắt giảm ngân sách bang sau những thay đổi gần đây trong chính sách của chính quyền liên bang.

Chỉ số giá tiêu dùng tại Mỹ trong tháng 6 tăng mạnh nhất trong vòng 5 tháng, với mức tăng đáng kể ở các mặt hàng chịu ảnh hưởng từ thuế nhập khẩu như đồ gia dụng, thiết bị điện, đồ thể thao và đồ chơi — cho thấy các mức thuế rộng khắp của Tổng thống Donald Trump bắt đầu tác động rõ rệt đến lạm phát.

Chỉ số PMI tổng hợp sơ bộ của S&P Global – theo dõi cả ngành sản xuất và dịch vụ – đã tăng lên 54,6 trong tháng 7, mức cao nhất kể từ tháng 12, so với 52,9 trong tháng 6 (trên 50 là mở rộng). Động lực tăng chủ yếu đến từ khu vực dịch vụ, với chỉ số PMI nhảy vọt lên 55,2; trong khi PMI sản xuất giảm xuống 49,5 – mức thu hẹp đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái.

Ngành sản xuất tại Mỹ ghi nhận mức tăng nhẹ nhờ đẩy mạnh hoạt động trước thời điểm áp thuế cũng như hưởng lợi tạm thời từ tính chất bảo hộ của các mức thuế nhập khẩu.

Tuy nhiên, S&P Global lưu ý rằng “bất kỳ lợi ích bảo hộ nào từ thuế nhập khẩu cũng thường bị lấn át bởi lo ngại về giá cả tăng cao và chi phí leo thang.” Trong khi đó, các nhà kinh tế được khảo sát trước đó dự báo chỉ số PMI sản xuất sẽ giảm nhẹ xuống còn 52,7.

Giá cả tăng cao

Theo khảo sát, chỉ số giá đầu vào mà các doanh nghiệp phải trả tăng lên 61,9 trong tháng 7, so với 61,2 trong tháng 6. Riêng với lĩnh vực dịch vụ, chỉ số này tăng mạnh lên 61,4 từ mức 59,7.

Dù tốc độ tăng giá đầu vào trong lĩnh vực sản xuất có phần chậm lại, gần hai phần ba doanh nghiệp sản xuất tham gia khảo sát cho biết chi phí tăng chủ yếu do thuế nhập khẩu.

Chỉ số giá bán hàng hóa và dịch vụ mà doanh nghiệp áp dụng với khách hàng cũng tăng nhẹ lên 58,6 từ 58,1 trong tháng trước; trong khi chỉ số này với riêng lĩnh vực dịch vụ tăng lên 58,2 từ 57,2.

Khoảng 40% doanh nghiệp dịch vụ báo cáo việc tăng giá bán là do ảnh hưởng từ thuế nhập khẩu, trong khi gần một nửa các doanh nghiệp sản xuất cũng quy trách nhiệm cho các mức thuế này.

Sự gia tăng trong hoạt động kinh doanh cùng với chỉ số giá đầu vào và giá bán ở mức cao đang làm giảm khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục cắt giảm lãi suất trong tháng này. Trong khi đó, Tổng thống Trump đang gây áp lực buộc Fed phải giảm chi phí vay, viện dẫn thị trường nhà ở đang gặp khó khăn. Fed dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất cơ bản qua đêm ở mức 4,25%–4,50% – mức đã duy trì từ tháng 12 năm ngoái.

“Việc giá bán hàng hóa và dịch vụ tăng mạnh trong tháng 7 – thuộc mức cao nhất trong ba năm qua – cho thấy lạm phát tiêu dùng nhiều khả năng sẽ tiếp tục vượt mục tiêu 2% của Fed trong những tháng tới, khi giá cả tiếp tục truyền sang người tiêu dùng,” ông Chris Williamson, kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence nhận định.

Khảo sát cũng cho thấy thị trường lao động tại Mỹ vẫn ổn định trong đầu quý III, mặc dù các nhà máy đã cắt giảm nhân sự.

Đơn hàng mới của doanh nghiệp tăng trong tháng này, tuy nhiên xuất khẩu cả hàng hóa và dịch vụ đều sụt giảm — nguyên nhân được cho là do căng thẳng thương mại và chính sách siết chặt nhập cư của chính quyền Trump. Dữ liệu và các ghi nhận thực tế cũng cho thấy lượng khách du lịch quốc tế đến Mỹ năm nay giảm đáng kể.

Chris Lin
Nguồn: Reuter