Tàu OOCL Malaysia trở thành con tàu Neopanamax thứ 2.500 đi qua Kênh đào Panama Mở Rộng vào ngày 18/12/2017. Ảnh: Cơ quan Quản lý Kênh đào Panama

Kênh đào Panama sắp triển khai hệ thống đặt chỗ qua kênh chuyên biệt cho tàu phát thải thấp, mang tên “NetZero Slot”. Sáng kiến này sẽ dành riêng suất qua kênh hằng tuần cho các tàu đáp ứng tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, tạo động lực thị trường rõ ràng cho các hãng vận tải đầu tư vào công nghệ xanh.

Bắt đầu từ 3/10/2025, kênh đào sẽ cấp các suất đặc biệt đầu tiên cho tuần qua kênh từ 2–8/11/2025. Khác với cơ chế đấu giá suất qua kênh thông thường, hạn ngạch NetZero sẽ được phân bổ theo cơ chế ưu tiên cạnh tranh, khuyến khích tàu thân thiện môi trường hơn.

“NetZero Slot là cam kết rõ ràng của chúng tôi đối với tính bền vững và sức cạnh tranh của thương mại toàn cầu. Thông qua sáng kiến này, chúng tôi mong muốn đồng hành cùng khách hàng trong quá trình chuyển đổi sang tương lai phát thải thấp,” bà Ilya Espino de Marotta, Phó Tổng giám đốc kiêm Giám đốc Phát triển Bền vững của Kênh đào Panama, cho biết.

Trong giai đoạn đầu, các tàu đủ điều kiện phải được đăng ký có khả năng chạy nhiên liệu kép (dual-fuel) và có thể vận hành bằng ít nhất một loại nhiên liệu có hệ số cường độ carbon bằng hoặc thấp hơn 75 gCO₂e/MJ. Các nhiên liệu thay thế đủ điều kiện bao gồm methanol xanh, amoniac xanh, bio-LNG hoặc bio-LPG. Mặc dù ban đầu các tàu không bắt buộc phải sử dụng những nhiên liệu này khi quá cảnh, Kênh đào Panama ghi nhận khoản đầu tư và khả năng sử dụng nhiên liệu sạch hơn khi nguồn cung trở nên phổ biến hơn.
Các tàu cạnh tranh suất NetZero Slot sẽ được đánh giá dựa trên ba tiêu chí: tàu có hàng sẽ được ưu tiên hơn tàu chạy rỗng; tàu có trọng tải PCUMS lớn hơn sẽ được ưu tiên xếp hạng; và nếu bằng điểm, đóng góp kinh tế trước đây thông qua phí kênh và dịch vụ sẽ được xem xét để phân định.
Các tàu được cấp suất quá cảnh đặc biệt sẽ nhận nhiều lợi ích vận hành đáng kể, bao gồm đảm bảo quá cảnh trong 24 giờ, quyền lựa chọn ngày quá cảnh trong tuần được cấp suất, được hưởng dịch vụ Just-in-Time và linh hoạt trao đổi hoặc thay thế tàu có đặc tính tương đương.
Sáng kiến này phù hợp với cam kết của Kênh đào Panama nhằm đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời chủ động tham gia vào quá trình chuyển dịch năng lượng của ngành hàng hải.

Chloe Lê
Nguồn: gcaptain