Công nhân làm việc trên dây chuyền sản xuất, chế tạo container bồn tại một nhà máy ở Nam Thông, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, ngày 7 tháng 4 năm 2025. Ảnh: cnsphoto qua REUTERS.

Hoạt động sản xuất của Trung Quốc tiếp tục suy giảm tháng thứ tư liên tiếp trong tháng 7, theo số liệu khảo sát công bố hôm thứ Năm, cho thấy đợt tăng xuất khẩu trước thời điểm Mỹ áp thuế cao hơn đã bắt đầu hạ nhiệt trong khi nhu cầu nội địa vẫn yếu.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) giảm xuống 49,3 trong tháng 7 so với mức 49,7 của tháng 6, theo số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia (NBS), thấp hơn ngưỡng 50 phân định tăng trưởng và suy giảm, đồng thời không đạt dự báo trung vị 49,7 trong khảo sát của Reuters. Đây là mức thấp nhất kể từ tháng 4.

Trong khi quan chức Mỹ và Trung Quốc đã nhất trí tìm cách gia hạn thỏa thuận đình chiến thuế quan 90 ngày vào thứ Ba, các nhà hoạch định chính sách tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất trong các ngành then chốt, thị trường bất động sản trì trệ kéo dài và nhu cầu tiêu dùng hộ gia đình yếu.

“Đà xuất khẩu nhiều khả năng sẽ chậm lại sau giai đoạn dồn hàng mạnh mẽ trong nửa đầu năm,” ông Từ Thiên Trần, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Economist Intelligence Unit, nhận định.

“Tuy nhiên, một điểm sáng cho Trung Quốc là họ sẽ không phải chịu áp lực cạnh tranh về chi phí quá lớn khi ông Trump áp mức thuế 15%–20% với các đối tác thương mại lớn khác.”

Theo khảo sát của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), chỉ số đơn hàng xuất khẩu mới tiếp tục nằm trong vùng suy giảm tháng thứ 15 liên tiếp, giảm nhẹ xuống 47,1 so với mức 47,7 trong tháng 6.

Tổng thể, lượng đơn hàng mới đã rơi vào vùng suy giảm sau khi tăng trưởng trong tháng 6, cho thấy nhu cầu trong nước cũng đang yếu. Thị trường chứng khoán Hồng Kông và Trung Quốc giảm điểm phản ứng với số liệu này.

Theo ông Triệu Khánh Hà, chuyên gia thống kê của NBS, mùa thấp điểm truyền thống của ngành sản xuất, cộng với nhiệt độ cao, mưa lớn và lũ lụt tại một số khu vực trong tháng 7, đã kéo chỉ số PMI giảm. Tăng trưởng sản xuất chậm lại và việc làm vẫn yếu khi các nhà sản xuất tìm cách tiết giảm chi phí, khảo sát của NBS cho thấy.

Giá nguyên liệu đầu vào tiếp tục tăng và giá đầu ra tăng lên 48,3 so với 46,2 trong tháng 6, phản ánh nỗ lực của chính quyền trong việc xử lý cuộc chiến giá giữa các nhà sản xuất. Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 5,2% trong quý II, vượt kỳ vọng, nhờ chính sách hỗ trợ của chính phủ và quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm hoãn đợt tăng thuế lớn để tiếp tục đàm phán. Điều này đã khiến IMF nâng dự báo tăng trưởng cả năm của Trung Quốc lên 4,8% so với mức 4,0% trước đó.

Tại cuộc họp ngày thứ Tư, các lãnh đạo cấp cao cam kết “kiểm soát cạnh tranh hỗn loạn” giữa các doanh nghiệp trong phần còn lại của năm, khi các đợt giảm giá mạnh của nhà sản xuất đã kéo lạm phát công nghiệp xuống mức âm. “(Chúng ta) cần hỗ trợ các doanh nghiệp ngoại thương chịu ảnh hưởng nặng nề và tăng cường hỗ trợ tài chính,” Tân Hoa Xã dẫn kết luận cuộc họp cho biết.

Các chuyên gia nhấn mạnh Trung Quốc cần chuyển dịch từ mô hình kinh tế sản xuất định hướng xuất khẩu, dẫn dắt bởi nhà nước sang mô hình dựa trên tiêu dùng nội địa mạnh hơn. Việc công bố chính sách trợ cấp nuôi con tuần này được xem là bước đi nhỏ nhưng tích cực để tái cân bằng kinh tế. Nhằm kích thích tỷ lệ sinh đang suy giảm, Trung Quốc sẽ chi trợ cấp nuôi con hàng năm 3.600 nhân dân tệ (501 đô la Mỹ) cho đến khi trẻ đủ 3 tuổi.

Tuy vậy, chỉ số PMI phi sản xuất (bao gồm dịch vụ và xây dựng) tháng 7 giảm xuống 50,1 từ mức 50,5 của tháng 6, mức thấp nhất kể từ tháng 11, theo NBS. Dù đang trong mùa du lịch hè, PMI dịch vụ cũng giảm xuống 50,0 so với 50,1 của tháng 6. (1 đô la Mỹ = 7,1766 nhân dân tệ).

Chris Lin
Nguồn: Reuters